Granaty w średniowieczu?! Cóż za szalony pomysł! Chociaż… Powszechnym artefaktem ze średniowiecznego Bliskiego Wschodu były kuliste pojemniki, które miały różne zastosowania, w tym naczynia do picia piwa, pojemniki na rtęć, pojemniki na olej i pojemniki na leki. Teraz nowe badania sugerują, że niektóre z tych przedmiotów mogły być również używane jako rodzaj granatu ręcznego.
Tajemnicze naczynia z średniowiecznej Jerozolimy
Najnowsze badania, prowadzone przez Carney Matheson z Griffith University, skupiły się na średniowiecznych naczyniach ceramicznych i tym, co ujawniła o nich analiza pozostałości. Odkrycia wykazały, że niektóre z naczyń zawierały łatwopalny i prawdopodobnie wybuchowy materiał, który wskazywał, że mogły być używane jako średniowieczne granaty ręczne.
W swoich badaniach zespół zbadał cztery ceramiczne klosze, wydobyte z Jerozolimy i prawdopodobnie datowane na XI lub XII wiek. Dzięki różnym testom naukowym ustalili, że przedmioty te mogły zawierać związki takie jak rtęć, siarka, aluminium, potas, magnez, azotany i fosfor. Wszystko czego potrzebują prymitywne granaty.
Oleje, materiały lecznicze i… siarka?
Badacze uważają, że jedno z tych naczyń służyło do przechowywania olejów, podczas gdy dwa inne prawdopodobnie zawierały materiały lecznicze. Jednak czwarte naczynie, znane jako strzęp 737 i obecnie przechowywane w Royal Ontario Museum, zawierało składniki chemiczne do urządzenia wybuchowego. Piszą oni:
”Po uwzględnieniu danych pierwiastkowych i chemicznych, interpretacja jako pozostałości po urządzeniu wybuchowym, być może granacie zapalającym lub oświetlającym, jest warta dalszego rozważenia. Grube ściany tego naczynia zapewniłyby szczelność i wytrzymałość na wzrost ciśnienia przed detonacją, co jest wymagane w przypadku broni wybuchowej. Podczas gdy odłamek 737 pochodzi z niedekorowanego naczynia o przybliżonej masie i kształcie optymalnym dla granatu, interpretacja urządzenia wybuchowego jest zgodna z jego odzyskaniem z gruzów destrukcyjnych nad średniowieczną powierzchnią. Również relacje historyczne, jak oblężenie Jerozolimy w AD 1187, donoszą o broni zgodnej z granatami rzucanymi przeciwko miastu przez siły Saladyna.
Średniowieczne granaty produkowane lokalnie jednak możliwe?
Matheson, profesor nadzwyczajny w Australijskim Centrum Badań nad Ewolucją Człowieka w Griffith, powiedział, że materiał wybuchowy który analizował w obrębie naczyń, sugerował, że mógł istnieć taki lokalnie opracowany starożytny materiał wybuchowy.
„Badania te wykazały zróżnicowane wykorzystanie tych unikalnych naczyń ceramicznych, które obejmują starożytne urządzenia wybuchowe” – powiedział Matheson. „Te naczynia zostały zgłoszone w czasie wypraw krzyżowych jako granaty rzucane przeciwko twierdzom krzyżowców, wytwarzające głośne dźwięki i jasne błyski światła. Niektórzy badacze zaproponowali, że naczynia były używane jako granaty i trzymały czarny proch, materiał wybuchowy wynaleziony w starożytnych Chinach i wiadomo, że został wprowadzony na Bliski Wschód i do Europy do XIII wieku. Zaproponowano, że czarny proch mógł zostać wprowadzony na Bliski Wschód wcześniej, już jako te naczynia z IX-XI wieku. Jednak badania te wykazały, że nie jest to czarny proch, a prawdopodobnie lokalnie wynaleziony materiał wybuchowy. „
W badaniach zauważono również, że niektóre z tych naczyń zostały zapieczętowane przy użyciu żywicy z drzew iglastych. Mają nadzieję, że badania te pomogą zaoferować wgląd w „produkcję i handel produktami luksusowymi i leczniczymi oraz alchemię w średniowiecznym Bliskim Wschodzie.” Matheson dodaje również, że „więcej badań nad tymi naczyniami i ich wybuchową zawartością pozwoli nam zrozumieć starożytną technologię wybuchową okresu średniowiecza, a także historię broni wybuchowej we wschodniej części basenu Morza Śródziemnego.”
