W 1953 roku w koronacji Elżbiety II uczestniczyło 8 251 gości z 181 krajów i terytoriów. Po jej odejściu, jej najstarszy syn, Karol, przejmuje obowiązki monarchy i zostaje formalnie ogłoszony królem Karolem III w sobotę 10 września, kończąc najdłuższe monarchiczne panowanie w historii Wielkiej Brytanii.
Po raz pierwszy od 1952 roku hymn będzie teraz śpiewany do słów „God Save the King”. Król zostanie ogłoszony podczas Rady Akcesyjnej w sobotę o godz. 10 w Pałacu św. Jakuba i po raz pierwszy w historii będzie to wydarzenie transmitowane przez telewizję. Nie jest to jednak oficjalne wydarzenie koronacyjne.
70-letnie panowanie dobiega końca
Podczas gdy Wielka Brytania pogrążyła się w żałobie po śmierci swojej ukochanej królowej Elżbiety II, która w poprzedni wtorek dokonała swojego ostatniego uroczystego aktu, mianując nową premier Wielkiej Brytanii Liz Truss, jej syn Karol jest wciąż o kilka praktycznych i tradycyjnych kroków od koronacji.
Jego pierwszą decyzją jako króla było określenie, przez które z imion chce być nazwany. Z jego pełnym imieniem Charles Philip Arthur George, wybrał króla Karola III, donosi BBC. Jego kolejna runda decyzyjna skupiła się na podjęciu decyzji o długości okresu żałoby w królewskim gospodarstwie domowym, który według źródeł wiadomości będzie trwał miesiąc. Rząd Wielkiej Brytanii będzie przestrzegał 10 dni oficjalnej pamięci, okresu, w którym prowadzone są ograniczone interesy, donosi AFP.
Karol, syn królowej Elżbiety II, stał się teraz Karolem III, zgodnie z królewską linią sukcesji. (Dan Marsh / CC BY-SA 2.0 )
Karol III zostaje królem bez interregnum
Zgodnie z tradycją salut z broni – jedna salwa na każdy rok życia królowej, zostanie wystrzelony przez Hyde Park w centrum Londynu oraz z Tower of London . Ta ostatnia jest symbolicznie wciąż uznawana za starożytną królewską fortecę Imperium nad Tamizą. Tymczasem stłumiona i przytłumiona runda dzwonów kościelnych zabrzmi m.in. w Opactwie Westminsterskim, Katedrze św. Pawła i na Zamku Windsor .
Flagi Unii polecą na pół masztu, jak to jest w tradycji przy śmierci każdego dostojnika, nie mniej królowej Anglii. W Katedrze św. Pawła odbędzie się publiczna ceremonia upamiętniająca z udziałem premiera i innych wysokich rangą ministrów, a w brytyjskim parlamencie rozpoczną się dwa dni specjalnych hołdów.
Brytyjska konstytucja stanowi, że suweren musi objąć tron w momencie śmierci swojego poprzednika, przed ogłoszeniem tego ludowi. W żadnym wypadku nie może dojść do bezkrólewia. Przepisy mówią, że „nowy suweren zastępuje tron w momencie śmierci swojego poprzednika”.
Królowa Elżbieta II z Filipem, Karolem i Anną. (Library and Archives Canada / CC BY 2.0 )
Tradycje i rytuały przesiąknięte historią: Rada Akcesyjna
Kiedy w sobotę Karol zostanie oficjalnie ogłoszony królem, odbędzie się to w Pałacu św. Jakuba w Londynie, oficjalnej rezydencji suwerena. Odbędzie się to przed uroczystym organem zwanym Radą Akcesyjną. Z punktu widzenia protokołu, Rada Akcesyjna z reguły zwoływana jest w ciągu 24 godzin od śmierci panującego monarchy.
W przypadku Elżbiety jej formalna koronacja nastąpiła pełne 16 miesięcy po śmierci jej ojca, króla Jerzego VI, w lutym 1952 roku. SuwerenKoronacja jest formalną procedurą ratyfikacyjną, która następuje po przystąpieniu do Unii Europejskiej po okresie żałoby. Na koronację odbywającą się w Opactwie Westminsterskim zostaną zaproszeni politycy, wybitne postacie i osobistości oraz przedstawiciele z całego świata.
W skład Rady Akcesyjnej wchodzą członkowie Rady Królewskiej (Privy Council), w tym grupa wysokich rangą członków parlamentu (MP) z przeszłości i teraźniejszości, rówieśnicy, wysocy urzędnicy państwowi, wysocy komisarze Commonwealthu oraz burmistrz Londynu, podał Reuters. W rzeczywistości pełna sesja Rady Królewskiej jest zwoływana tylko w momencie przystąpienia nowego suwerena. Może być też zwołana, gdy panujący monarcha ogłasza zamiar zawarcia małżeństwa. To ostatnie jest ważnym wydarzeniem, biorąc pod uwagę dziedziczne podstawy monarchii.
Privy Council istnieje od czasów normańskich (od XI wieku), kiedy to monarchom doradzała curia regis (łac. „sąd królewski”). W rzeczywistości monarchia, często nazywana najstarszą świecką instytucją Wielkiej Brytanii, sięga swymi korzeniami do Wilhelma Zdobywcy w 1066 roku, a nawet do Egberta z Wessex, uznanego za „pierwszego króla Anglii” w 829 roku.
W tamtych czasach Privy Council składał się z magnatów, duchownych i urzędników koronnych, którzy doradzali normańskiemu monarsze w sprawach ustawodawstwa, administracji i sprawiedliwości. Współczesny Privy Council wyewoluował z tej tradycji po wielu wiekach różnego rodzaju walk o władzę.
Śmierć królowej Elżbiety II zapoczątkowała serię starannie zaplanowanych ceremonialnych i konstytucyjnych kroków, podczas których Wielka Brytania przechodzi okres żałoby i zapowiada panowanie króla Karola III.
Oto spojrzenie na to, co wydarzy się w najbliższych dniach. https://t.co/W0VSsCW6xp pic.twitter.com/U6fUkQ20p6
– The Associated Press (@AP) September 9, 2022
Rytuały związane z królewską linią sukcesji
Wstępujący władca uczestniczy następnie w drugim spotkaniu Rady Akcesyjnej i Rady Królewskiej, które nie jest zaprzysiężeniem, ale swego rodzaju „deklaracją”. Deklaracja polega na złożeniu przez nowego monarchę przysięgi zobowiązującej do utrzymania sukcesji protestanckiej i zachowania Kościoła Szkocji, co jest tradycją sięgającą początków XVIII wieku – Aktu Unii z 1707 roku.
Po tym nastąpi fanfara trębaczy, czyli publiczna proklamacja Karola jako nowego króla. Odbędzie się to z balkonu nad Friary Court w Pałacu św. Jakuba przez urzędnika zwanego Królem Podwiązki. Proklamacja nowego władcy jest następnie publicznie odczytywana również w Edynburgu, Cardiff i Belfaście, stolicach Szkocji, Walii i Irlandii Północnej – pozostałych krajów tworzących Zjednoczone Królestwo.
Podczas przysięgi koronacyjnej król otrzyma orbitę i berło jako symbole swojej nowej roli, a arcybiskup Canterbury nałoży mu na głowę koronę z litego złota. Jest to kulminacja tradycji i rytuałów, które respektują królewską linię sukcesji.
Prawo i Legitymacja: Kto czyni to oficjalnym?
Legitymacja zdolności suwerena do „panowania z łaski” jest zapewniona przez Akt Ugody z 1701 roku, który określa zasady sukcesji. Akt ten stanowi, że tylko protestanccy potomkowie of wnuczka Jakuba I z Anglii (księżniczka Zofia Elektorka Hanoweru), może objąć tron.
Nowe prawo w 2013 roku odwróciło ten akt, który również pozbawił każdego żonatego z rzymskim katolikiem możliwości zostania monarchą w ramach królewskiej linii sukcesji. Zgodnie z tą tradycją, katolicy mają zakaz zostania suwerennym władcą. Ustawodawstwo z 2013 roku usunęło również pierwszeństwo przyznawane linii męskiej, pozwalając każdemu królowi urodzonemu 28 października 2011 roku lub później dołączyć do królewskiej linii sukcesji, niezależnie od płci.
Płeć odgrywa rolę w innych sytuacjach. Na przykład żona królewny otrzymuje rangę i status swojego męża, ale męskie konsorcja kobiet królewskich nie mają prawa do tytułu. Niezależnie od płci, po koronacji do władcy zwraca się „Wasza Wysokość”, zgodnie z przysięgą koronacyjną z 1689 roku.
Prawo nakazuje, by suweren był szefem władzy wykonawczej, integralną częścią władzy ustawodawczej, szefem sądownictwa, naczelnym dowódcą sił zbrojnych i najwyższym namiestnikiem Kościoła Anglii. Władza ta przekłada się na gumowe stemplowanie decyzji rządu i panowanie nad wolą parlamentu. Lider partii większościowej w przypadku wyborów powszechnych jest formalnie zapraszany przez monarchę do objęcia funkcji premiera i utworzenia rządu.
Jako brytyjski suweren, Karol III będzie również przywódcą Wspólnoty Narodów, które były niegdyś brytyjskimi koloniami i protektoratami. Wspólnota Narodów jest dobrowolnym stowarzyszeniem 56 suwerennych państw, które zamieszkuje 2,4 mld ludzi. Są oni również głowami państw czternastu innych krajów na całym świecie, od wysp karaibskich po Nową Zelandię.
Zdjęcie górne: Śmierć królowej Elżbiety II wywołała rozmowy na temat królewskiej linii sukcesji. Źródło: PolizeiBerlin / CC BY-SA 4.0
Autor: Anna Matyszcza
