Skubanie czerwonych i białych róż przez Henry’ego Payne’a
Podczas krwawej Wojny Róż, bitwa pod Wakefield (1460) była wykalkulowaną próbą Lancasterów wyeliminowania Ryszarda, księcia Yorku – rywala Henryka VI do tronu. Niewiele wiadomo o tej akcji, ale książę został skutecznie wywabiony z bezpiecznego zamku Sandal i wpadł w zasadzkę. W późniejszej potyczce jego siły zostały zmasakrowane, a zarówno książę, jak i jego drugi najstarszy syn zostali zabici, wraz z jednym z jego najważniejszych zwolenników, Richardem Neville, hrabią Salisbury.
Oto dziesięć faktów na temat tej znaczącej bitwy:
1. Nikt nie jest pewien, dlaczego York wyruszył z zamku Sandal 30 grudnia.
Jedna z teorii mówi, że część oddziałów lancasterskich ruszyła otwarcie w kierunku zamku Sandal, podczas gdy inne ukryły się w okolicznych lasach. York mógł mieć mało prowiantu i sądząc, że siły Lancasterów nie są większe od jego własnych, postanowił wyjść i walczyć, zamiast wytrzymać oblężenie.
Inne relacje sugerują, że York został oszukany przez siły Johna Neville’a z Raby’ego prezentujące fałszywe barwy, które podstępnie dały mu do zrozumienia, że hrabia Warwick przybył z pomocą.
Widok na Motte i Barbakan w zamku Sandal. Credit: Abcdef123456 / Commons.
2. Istnieje wiele plotek na temat tego, jak książę został zabity
Został albo zabity w bitwie, albo schwytany i natychmiast stracony.
Niektóre prace potwierdzają ludową wersję, że odniósł kaleczącą ranę w kolano i został wyprzęgnięty, a następnie wraz z najbliższymi zwolennikami stoczył na miejscu walkę na śmierć; inne relacjonują, że został wzięty do niewoli, wyszydzony przez swoich jeńców i ścięty.
3. W walce zginął również jego syn
Siedemnastoletni syn Yorka, Rutland, który walczył u boku ojca, uciekł przez Wakefield Bridge, ale został wyprzedzony i zabity – prawdopodobnie przez Clifforda w zemście za śmierć ojca pod St Albans.
Ryszard z Yorku, 3. książę Yorku (Variant). Inescutcheon of pretence przedstawiający herb rodu Holland, Earls of Kent, reprezentuje jego roszczenia do reprezentowania tego rodu, wywodzące się od jego babki macierzystej Eleanor Holland (1373-1405), jednej z sześciu córek i ostatecznych współdziedziczek ich ojca Thomasa Hollanda, 2. Earl of Kent (1350/4-1397). Credit: Sodacan / Commons.
4. Hrabia Salisbury również zginął pod Wakefield
Earl of Salisbury był kluczowym zwolennikiem Yorkistów i został mianowany Lordem Kanclerzem przez Ryszarda, księcia Yorku w 1455 roku. Po porażce Yorkistów pod Warwick, Salisbury uciekł z pola bitwy, ale został schwytany w nocy.
Po odkryciu, zdrajca królestwa został zabrany do obozu Lancasterów. Chociaż lancasterska szlachta mogła być gotowa pozwolić Salisbury’emu na złożenie okupu ze względu na jego duży majątek, został on wywleczony z zamku Pontefract i ścięty przez miejscowych prostaków, dla których był surowym władcą.
5. Nie ma dokładnych danych na temat liczby ofiar.
… ale uważa się, że Lancastrianie stracili około 200 ludzi, podczas gdy polegli Yorkiści liczyli od 700 do 2500.
Co spowodowało trzydziestoletni okres przemocy między rodami w średniowiecznej Anglii? Dan Snow jest narratorem tego animowanego krótkiego dokumentu o wydarzeniach, które doprowadziły do 22 maja 1455 roku – pierwszej bitwy pod Saint Albans.
Watch Now
6. Małgorzata Andegaweńska wykorzystała ciała zmarłych, by wysłać mocne przesłanie
Kazała wbić głowy Yorków, Rutlandów i Salisbury na kolce i wystawić je nad Micklegate Bar, zachodnią bramą przez mury miejskie Yorku. Głowa Yorka miała papierową koronę jako znak szyderstwa i napis: „Niech York przeoczy miasto York”.
7. Zwycięska armia słynęła z plądrowania
Północna armia lancasterska, która zwyciężyła pod Wakefield, została wzmocniona przez Szkotów i borderów żądnych łupów i pomaszerowała na południe.
Pokonali armię Warwicka w drugiej bitwie pod St Albans i odzyskali słabo myślącego króla Henryka, który po raz trzeci został porzucony na polu bitwy.
Jednakże odmówiono im wstępu do Londynu ze względu na ich reputację plądrowania.
Jak pewna kobieta poprowadziła poszukiwania zaginionego grobu namaszczonego króla Anglii.
Posłuchaj teraz
8. Bitwa nie przyniosła końca wojny
Mimo śmierci Yorka, jego najstarszy syn, Edward, pokonał walijskich Lancasterów w bitwie pod Mortimer’s Cross i został ogłoszony królem Anglii Edwardem IV.
Lancasterzy wycofali się na północ, ale byli gorąco ścigani, a następnie pokonani przez Edwarda i Warwicka w krwawej bitwie pod Towton w Warwickshire.
9. Bitwa ta jest podobno źródłem popularnego mnemonika
’Richard of York Gave Battle in Vain’ oznacza sekwencję odcieni powszechnie opisywanych jako tworzące tęczę: czerwony, pomarańczowy, żółty, zielony, niebieski, indygoi fioletowy.
Inskrypcja pamiątkowa Ryszarda z Yorku. Credit: Commons / SMJ.
10. Istnieje wiktoriański pomnik upamiętniający śmierć księcia Yorku
Kilkaset metrów od bramy do Sandal Castle stoi wiktoriański pomnik w miejscu, gdzie tradycyjnie podobno książę został zabity.
Zastępuje on starszy pomnik ustawiony przez Edwarda IV ku pamięci jego ojca, który został zniszczony przez siły parlamentarne podczas wojny domowej.
