Statua Montforta na wieży zegarowej Haymarket Memorial w Leicester. (Image Credit: NotFromUtrecht / Commons).
Simon de Montfort, Earl of Leicester był ulubieńcem króla Henryka III, dopóki nie wypadli z gry i Simon się zbuntował. Od dawna cieszy się reputacją założyciela Izby Gmin i ojca demokracji parlamentarnej. Oto 10 faktów na temat tej fascynującej postaci.
1. Szymon pochodził ze słynnej francuskiej rodziny krucjatowej
Simon de Montfort urodził się około 1205 roku w Montfort-l’Amaury. Jego ojciec, również o imieniu Szymon, brał udział w IV krucjacie i prowadził we Francji krucjatę albigeńską przeciwko katarom. Simon Senior zginął podczas oblężenia Tuluzy w 1218 roku, a jego trzeci syn Guy został zabity w 1220 roku. Szymon Senior jest często uważany za jednego z największych generałów średniowiecznej Europy.
2. Simon przybył do Anglii w 1229 r. szukając szczęścia
Jako drugi syn, Simon nie otrzymał nic ze spadku po ojcu. Częścią rodzinnej kolekcji tytułów było earldom of Leicester w Anglii i to spowodowało problem dla jego starszego brata Amaury’ego. Anglia i Francja były w stanie wojny, a złożenie hołdu obu królom okazało się niemożliwe, więc Amaury zgodził się oddać angielską część swojego spadku Szymonowi. Minęło aż do 1239 roku, zanim Simon został oficjalnie mianowany Earlem Leicester.
Simon de Montfort był członkiem angielskiego peerage’u, który przewodził opozycji wobec króla Henryka III. Odegrał dużą rolę w rozwoju konstytucyjnym kraju i pozostaje ważną postacią w historii Wielkiej Brytanii.
Posłuchaj teraz
3. Wypędził Żydów ze swoich ziem jako chwyt propagandowy
W 1231 r. Szymon wydał dokument, który wypędził wszystkich Żydów z połowy Leicester w jego posiadaniu. Uniemożliwiało to ich powrót:
’w moim czasie lub w czasie któregokolwiek z moich spadkobierców do końca świata’, 'dla dobra mojej duszy oraz dusz moich przodków i następców’.
Wydaje się, że w części Leicester objętej nakazem było bardzo niewielu Żydów. Simon wprowadził ten środek, aby zyskać przychylność nowego lorda.
4. Szymon poślubił siostrę króla
Szymon stał się ulubieńcem króla Henryka III. W 1238 roku Henryk nadzorował małżeństwo swojej siostry Eleanor z Szymonem, mimo że owdowiała Eleanor złożyła śluby czystości.
W sierpniu 1239 roku Szymon nie cieszył się już względami. Według kronikarza Matthew Parisa, Henryk ryczał, że: „Uwiodłeś moją siostrę przed ślubem, a kiedy się o tym dowiedziałem, oddałem ci ją w małżeństwo, choć wbrew mojej woli, aby uniknąć skandalu”.
Kiedy Simon nie wywiązał się ze swoich długów, wyszło na jaw, że jako zabezpieczenia użył królewskiego nazwiska.
Ponowne odkrywanie Ryszarda III z Mattem Lewisem
We współpracy z TS Tours
Dołącz do dwudniowej przerwy historycznej, aby dowiedzieć się więcej o życiu, śmierci i ponownym odkryciu króla Ryszarda III z ekspertem Mattem Lewisem. Odwiedź kluczowe miejsca, wysłuchaj ekspertów w tej dziedzinie i poznaj podobnych sobie entuzjastów. Zatrzymaj się w Leicester, gdzie wstęp, bilety i posiłki są wliczone w cenę.
Następna wycieczkature 20 października 2023 r.
5. Szymon wyruszył na krucjatę będąc w niełasce.
Po opuszczeniu Anglii Szymon przyłączył się do krucjaty baronów. Jego brat Amaury był więźniem i Simon wynegocjował jego uwolnienie. Jego udział pozwolił mu kontynuować silną tradycję krucjatową rodziny. Po powrocie do Francji poproszono go o pełnienie roli regenta Francji, gdy król Ludwik IX przebywał na krucjacie. Szymon odmówił, woląc wrócić do Anglii i spróbować naprawić swoje relacje z Henrykiem.
Simon de Montfort (Image Credit: E-Mennechet w Le Plutarque, 1835 / Public Domain).
6. Simon był problematycznym seneszalem Gaskonii
1 maja 1247 roku Simon został mianowany seneszalem Gaskonii. W styczniu 1249 roku Henryk zrzędził, że tamtejsza szlachta skarży się, że Simon jest zbyt surowy. Dwa lata później Szymon pojawił się na dworze Henryka w „niechwalebnym pośpiechu”, z trzema giermkami, jadąc na „koniach zużytych głodem i pracą”. Gaskonia była w otwartym buncie. Henryk wysłał go z powrotem, by przywrócił porządek.
W maju 1252 r. Simon został odwołany, a Henryk zagroził, że postawi go przed sądem za niegospodarność, ale Simon przypomniał królowi, że nie może zostać wyrzucony z pracy. Kiedy Henryk odpowiedział, że nie jest związany przysięgą złożoną zdrajcy, Szymon ryknął: „Gdybyś nie był moim królem, byłaby to dla ciebie zła godzina”. W sierpniu 1253 roku Henryk III sam zabrał armię do Gaskonii i odniósł jedno ze swoich nielicznych zwycięstw militarnych, przywracając swoją władzę w tym regionie.
7. Szymon oszukał armię królewską w bitwie pod Lewes
Druga wojna baronów rozpoczęła się w 1264 r., a Szymon był naturalnym przywódcą. Poparcie rosło, ale w Londynie i innych miejscach dochodziło do antysemickiej przemocy. Poprowadził armię na południe, spotykając się z królem w Lewes 14 maja 1264 roku.
Simon złamał nogę w wypadku podczas jazdy konnej kilka miesięcy wcześniej i podróżował w krytym powozie. Gdy rozpoczęły się walki, książę Edward zaszarżował na powóz. Kiedy dotarł do niego i otworzył drzwi, Edward był wściekły, że nie ma tam Simona. Zaatakował londyński kontyngent, aż ten się złamał i uciekł.
Simon był po drugiej stronie pola bitwy i zaatakował pozycje Henryka. Zanim Edward wrócił z pościgu, pole było już stracone. Henryk i Edward zostali wzięci do niewoli.
David Carpenter dołączył do Dana w podcaście, aby zbadać jednego z najbardziej niezwykłych monarchów Anglii. Mając zaledwie dziewięć lat, gdy zasiadł na tronie w 1216 roku, David wyjaśnia, że Henryk był pacyfistyczny, ugodowy i głęboko religijny. Jego rządy były ograniczone przez Magna Carta i pojawienie się parlamentu.
Posłuchaj teraz
8. Szymon nie był tak naprawdę ojcem demokracji parlamentarnej
Szymon de Montfort cieszy się opinią ojca współczesnej demokracji parlamentarnej. Zwołał on parlament na posiedzenie 20 stycznia 1265 roku w Westminsterze. Przedstawiciele miast mieli być wybierani obok rycerzy, co doprowadziło do jego reputacji jako twórcy Izby Gmin.
Słowo parlament pojawiło się po raz pierwszy w 1236 r., a rycerze zostali wybrani na posłów w 1254 r., kiedy to mieszczanie mogli również brać udział w obradach. Większość miast, takich jak York i Lincoln, wysyłała dwóch przedstawicieli, natomiast Cinque Ports, zwolennicy Szymona, mogli wysłać czterech.
Simon podjął wątki z tego, co rozwijało się przez poprzednie dekady, aby stworzyć parlament, który by go wspierał. Jedną z inicjatyw w jego parlamencie było poproszenie członków o opinia i wkład w sprawy polityczne, a nie tylko zatwierdzanie podatków.
9. Głowa Simona stała się makabrycznym trofeum
Władza Szymona nie trwała długo. Ściągnął na siebie krytykę za wykluczanie innych z władzy i przekazywanie zamków, pieniędzy i urzędów swoim synom. Książę Edward dokonał brawurowej ucieczki z aresztu i zebrał armię, by uwolnić ojca. Edward wyruszył na spotkanie z Szymonem w Evesham.
Kiedy rozpoczęły się walki, Edward wyznaczył tuzin rycerzy do działania jako oddział śmierci z rozkazem upolowania Szymona. Został on szybko zabity, Henryk III został odzyskany i uwolniony, ale ciało Simona zostało okaleczone. Jego kończyny i genitalia zostały odrąbane, a zwłoki ścięte.
Roger Mortimer uznał głowę za trofeum i wysłał ją do zamku Wigmore jako prezent dla swojej żony, Maud. Byłaby to ciekawostka na kominku.
Śmierć i okaleczenie Szymona de Montfort w bitwie pod Evesham. (Image Credit: British Library Cotton MS Nero D ii, f. 177 (data: koniec XIII wieku) / Public Domain).
10. Uniwersytet De Monfort w Leicester może zmienić nazwę
Kiedy Leicester Polytechnic stał się uniwersytetem w 1992 roku, wybrał nazwę De Montfort University, aby uczcić związki Simona de Montforta z miastem i jego pionierską pracę w parlamencie.
Związek Studentów ogłosił w 2020 roku, że będzie starał się zabezpieczyć zmianę tej nazwy. Kampania koncentruje się na reputacji Simona jako antysemity i jego wydaleniu Żydów z Leicester w 1231 roku.
Dziś takie poglądy słusznie uważa się za niedopuszczalne, ale Simon nie odstawał w tej kwestii od swoich współczesnych. W 1190 r. ponad stu Żydów zostało zmasakrowanych w Yorku, a w 1290 r. Edward I wypędził wszystkich Żydów z Anglii. Bulle papieskie często dyskryminowały Żydów. Jest to, być może, nieodłączne niebezpieczeństwo nazwania instytucji imieniem średniowiecznego buntownika. Miał poglądy, które dziś są odrażające, i nie był wszystkim, za co zapamiętała go historia.
